តួនាទីលោកគ្រូអាចារ្យ ៥សិក្ខាបទ
សិក្ខាបទទី១ : លោកគ្រូអាចារ្យគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញត្រូវដឹកនាំសិស្សឲ្យល្អ។
រឿងល្អរបស់មនុស្សគឺមាយាទល្អ សណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ មានសុជីវធម៌ មានអធ្យាស្រ័យយោគយល់ ចេះឲ្យអភ័យ ។ល។ កើតមកជាមនុស្សមានការងារល្អច្រើនណាស់ដែលត្រូវធ្វើ ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យបានទៅជាមនុស្សល្អពិត ត្រូវប្រឹងរៀនសូត្រឲ្យចេះអំពីមនុស្សធម៌ សីលធម៌ សុជីវធម៌ក្នុងសង្គម អានសៀវភៅដែលមានប្រយោជន៍ឲ្យច្រើន ហើយព្យាយាមប្រព្រឹត្តកែលំអខ្លួន កសាងខ្លួនរឿយៗរាល់ថ្ងៃ។
ការកសាងខ្លួនឲ្យកាន់តែល្អដោយគុណធម៌ វាផុតវិស័យនៃសត្វតិរច្ឆាន ប៉ុន្តែត្រូវបានធ្លាក់ចុះមកជាលាភរបស់មនុស្ស ដូច្នេះ សូមកុំឲ្យឱកាសកន្លងហួសពេលវេលាមានតម្លៃណាស់ ត្រូវចាប់ផ្ដើមពីឥឡូវនេះ គឺមុនដំបូងត្រូវរៀនឲ្យចេះដឹងជាដំណឹងយ៉ាងប្រសើរថា ខ្លួនឯងមានកំហុង ម្យ៉ាងទៀតចាំបាច់ត្រូវដឹងថា មានកិលេសព្រោះនៅល្ងង់ បន្ទាប់អំពីដឹងហើយត្រូវព្យាយាមកែនូវកំហុស និង ព្យាយាមចម្រើនបញ្ញា នេះឯងជាវិស័យអ្នកកសាងខ្លួន។
សិក្ខាបទទី២ : លោកគ្រូអាចារ្យគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញត្រូវបង្រៀនសិស្សដោយល្អ។
ការតាំងចិត្តឲ្យសិស្សចេះដឹងដោយមេត្តា ជាការប្រឹងប្រែងមួយជួយដល់សង្គមមនុស្ស ឈ្មោះថាគ្រូមកអំពីបាលីថា គរុ ប្រែថា ធ្ងន់ (គរ > គ្រ+ុ = គ្រូ) អ្នកដែលមានចិត្តធ្ងន់ អ្នកដែលគួរគេគោរព គឺអ្នកបង្ហាត់បង្រៀនចំណេះវិជ្ជាផ្សេងៗឲ្យសិស្សបានចេះដឹង។ ពាក្យថា អាចារ្យ មកពីបាលីថា អាចរិយ ប្រែថា អ្នកប្រដៅ ឬ បង្ហាត់មារយាទ អ្នកប្រព្រឹត្តល្អ អ្នកកាន់ត្រឹមត្រូវ អ្នកប្រព្រឹត្តអំពើជាប្រយោជន៍ដល់សិស្ស ឬ អ្នកដែលសិស្សត្រូវប្រព្រឹត្តដោយសេចក្ដីគោរព។
ការបង្រៀនសិស្សឲ្យចេះដឹង ល្មមសិស្សអាចពឹងខ្លួនឯងបាន ជាការឲ្យអភ័័យដ៏ក្រៃលែង ព្រោះសេចក្ដីល្ងង់បណ្ដោយនាំឲ្យមានទុក្ខសោក សេចក្ដីទុក្ខគឺជាភ័យធំរបស់សត្វទាំងឡាយ។
អភ័យទានគួរមនុស្សគ្រប់រូបរៀនធ្វើឲ្យបានជាទម្លាប់ ព្រោះវានាំឲ្យកើតការសប្បាយចិត្តយ៉ាងប្រសើរដល់អ្នកធ្វើទានប្រភេទនេះ។
សិក្ខាបទទី ៣ : លោកគ្រូអាចារ្យគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញត្រូវបង្រៀន និង ប្រដៅសិស្សឲ្យចេះត្រឹមត្រូវក្នុងសិល្បសាស្ត្រសព្វគ្រប់។
មុខវិជ្ជាសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត ត្រូវបានមាតាបិតាបង្ហាត់បង្រៀនផង បញ្ជូនកូនឲ្យរៀននឹងគ្រូអាចារ្យផង សម័យសព្វថ្ងៃមាតាបិតាត្រូវចំណាយប្រាក់អស់ច្រើនណាស់ដើម្បីឲ្យកូនរៀនសូត្រ កូនប្រុសស្រីត្រូវនឹករលឹកដល់កម្លាំងញើសឈាមរបស់មាតាបិតា ហើយប្រឹងប្រែងឧស្សាហ៍រៀនសូត្រ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ខ្លួនឯងផង សង្គមគ្រួសារផង ប្រទេសជាតិមាតុភូមិផង។
លោកគ្រូអាចារ្យឈ្មោះថាបុព្វការីរបស់សិស្សទាំងឡាយ សំខាន់ត្រង់មេត្តាដល់សិស្ស មានសេចក្ដីអនុគ្រោះចង់ឲ្យសិស្សចេះដឹងពិតប្រាដក ត្រង់ដែលការបូជាគុណដោយទេយ្យធម៌ផ្សេងៗដែលសិស្សបានធ្វើនោះមិនជាបញ្ហា កុំតែប៉ងប្រាថ្នាវាជាការហើយស្រេច ព្រោះមនុស្សលោករស់នៅដោយអាហារ រស់ហើយមានកម្លាំងកាលណា ទើបអាចធ្វើនូវកិច្ចការតាមតួនាទីទៅបាន។
សិក្ខាបទទី៤ : លោកគ្រូអាចារ្យគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញត្រូវលើកតម្កើងសិស្សក្នុងទីប្រជុំមិត្តអាមាត្យ។
ការសសើរលើកតម្កើងដោយចិត្តស្មោះ ដោយមេត្តាប្រាថ្នាឲ្យកម្លាំងចិត្ត សសើរតាមការពិត ត្រង់ចំណុចដែលគួរសសើរ ពេលស្ងាត់កំបាំងជួយប្រាប់នូវកំហុស ជួយកែកុំឲ្យជ្រុលជ្រួស បើក្នុងទៅប្រជុំនោះចង់ពោលទោស ត្រូវពោលជាទូទៅ កុំចុចសំដៅចំឈ្មោះដូចនេះ សិស្សអាចដឹងកំហុសបានដោយសប្បាយចិត្ត ការដឹងកំហុសហើយរីករាយនឹងកែលំអ រមែងបានដល់នូវភាពរុងរឿង ដូចព្រះចន្ទពេលផុតចាកពពក។
លាភ យស សសើរ សុខ ជាសម្បុកនៃកិលេសដោយការប្រមាទធ្វេស កិលេសចម្រើនមិនដឹងខ្លួន មិនស្គាល់កិលេស មិនឃើញសត្រូវក្នុងចិត្ត តាមការពិតចិត្តពេញដោយតម្រេកការប្រកាន់ហួងហែងរហូតដល់ហ៊ានឈ្លោះទាល់ទែងកន្លែងអញកន្លែងឯង សូម្បីតែវត្តអាស្រមភ្មំល្អាងក៏អាងយ៉ាងយកជារបស់ខ្លួនដែរ។
ដើម្បីកុំឲ្យសត្រូវគឺកិលេសស៊កសៀតចូលមកក្នុងចិត្តតូចតាចល្អិតល្អោចរឿយៗ រហូតប៉ុនភ្មំក៏នៅតែសំគាល់ថា អាត្មាអញជាអ្នកបរិសុទ្ធនោះ ត្រូវអាស្រ័យសេចក្ដីមិនប្រមាទ។
សិក្ខាបទទី៥ : លោកគ្រូអាចារ្យគប្បីសិក្សាថា អាត្មាអញត្រូវការពារសិស្សក្នុងទិសទាំងពួង។
សិក្ខាបទដែលភិក្ខុបដិបត្តិបានត្រឹមត្រូវ រមែងរក្សាការពារនូវភិក្ខុនោះផង រក្សាការពារនូវព្រះពុទ្ធសាសនាផង យ៉ាងណាមិញ ការដឹកនាំឲ្យសិស្សល្អ ការបង្រៀនដោយល្អ ការបង្ហាត់សិល្បសាស្ត្រជាដើម គឺលោកគ្រូអាចារ្យមានការតាំងចិត្តការពារសិស្ស ក្នុងទីទាំងពួង ដោយសេចក្ដីថា ឲ្យសិស្សមានទីពឹង យ៉ាងនាំឯង គឺសំដៅត្រង់ទឹកចិត្តមេត្តាករុណាព្រមដោយការផ្ដល់ចំណេះវិជ្ជាផ្សេងៗ ការពារសិស្សកុំឲ្យវង្វេងស្រវឹងនឹងសិល្បសាស្ត្រ ហើយប្រព្រឹត្តនូវអំពើផ្ដេសផ្ដាសបៀតបៀនអ្នកដទៃដោយប្រការណាមួយនោះ។
អន្តរាយមកតាមផ្លូវណា ត្រូវការពារត្រង់ផ្លូវនោះដោយប្រយ័ត្នជាទីបំផុត អំពើអាក្រក់សៅហ្មងដែលអ្នកទាំងពួងតិះដៀល មិនមែនជាផលវិបាករបស់កម្មទេ ដូច្នេះអាចការពារបាននូវកម្មអាក្រក់លាមកសៅហ្មងនោះ ដោយស្មារតីប្រុងប្រយ័ត្ន មិនអាងទីស្ងាត់គិតថាអ្នកដទៃមិនឃើញ ត្រូវខ្លាចបាបកម្មជាងខ្លាចអ្នកដទៃមានប្រក្រតីត្រេកអរក្នុងសេចក្ដីមិនប្រមាទ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ សិក្ខាបទមនុស្សល្អ
No comments:
Post a Comment